Πώς θα μάθει το παιδί μου να διαβάζει μόνο του;

Το παραπάνω είναι ένα πολύ συχνό ερώτημα που απευθύνουν οι γονείς στους εκπαιδευτικούς, στους ειδικούς ή το συζητούν μεταξύ τους, διότι φαίνεται να τους απασχολεί και να τους προβληματίζει έντονα. Δικαίως θα λέγαμε, διότι η καθημερινή μελέτη αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επικείμενη πρόοδο του παιδιού. Για άλλη μία φορά, ο ρόλος του γονέα είναι πολύ σημαντικός, εφόσον θα αποτελέσει τον "οδηγό", ο οποίος θα βοηθήσει το παιδί να λειτουργήσει ορθά και αυτόνομα στη μελέτη του.

Πού αρχίζει και πού σταματάει όμως ο ρόλος του γονέα; Υπάρχουν ορισμένα αφανή όρια, τα οποία θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και σύμφωνα με αυτά να βαδίζουμε. Το πιο σημαντικό είναι να αντιμετωπίζονται τα παιδιά ως υπεύθυνα άτομα, τα οποία είναι σε θέση να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να ανταπεξέρχονται μόνα τους στις υποχρεώσεις. Χαρίζοντας ελευθερία στα παιδιά, τα βοηθούμε να ανακαλύψουν τον εαυτό τους, τα δυνατά και αδύναμα σημεία τους και να χτίσουν μία ισχυρή και υγιή προσωπικότητα. Φυσικά, η παρουσία του γονέα είναι απαραίτητη, αλλά οφείλει να είναι διακριτική και ενισχυτική (όπου κρίνεται απαραίτητο). Χρειάζεται να δείξει στο παιδί τον τρόπο για να διαβάζει και όχι να διαβάζει εκείνος. Μη ξεχνάμε εξάλλου, ότι ο ρόλος του γονέα δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να συγχέεται με εκείνο του εκπαιδευτικού.

Τι κάνουμε λοιπόν για να διαβάσει το παιδί μόνο του;

·       Αποφεύγουμε τη χρήση απειλών και προσέχουμε την ένταση της φωνής μας. Με ήρεμο τρόπο και προωθητικές εκφράσεις υπενθυμίζουμε στο παιδί τις υποχρεώσεις του.

·       Μαζί με το παιδί επιλέγουμε και έπειτα οργανώνουμε το χώρο στο οποίο θα μελετά (τοποθετούμε σε σειρά τα βιβλία, ξύνουμε τα μολύβια, κ.α). Σπουδαίο ρόλο παίζει ο φωτισμός του χώρου, καθώς, εάν δεν είναι ο κατάλληλος, μπορεί να κουράσει το παιδί και βέβαια η απουσία θορύβου.

·       Απομακρύνουμε από το χώρο αντικείμενα τα οποία δεν του είναι απαραίτητα και που πιθανόν του αποσπάσουν την προσοχή.

·       Δείχνουμε στο παιδί τη σωστή στάση σώματος, που πρέπει να έχει κατά τη διάρκεια της μελέτης, για να νιώθει ξεκούραστα και ευχάριστα.

·       Αναρτούμε σε ένα ορατό σημείο το καθημερινό πρόγραμμα με τα μαθήματα και τις εξωσχολικές δραστηριότητες, ώστε το παιδί να το γνωρίζει και να πορεύεται σύμφωνα με αυτό.

·       Ορίζουμε από κοινού τις ώρες και τη διάρκεια μελέτης. Καλό θα ήταν να είναι τις μεσημεριανές ώρες (μετά το φαγητό) και εφόσον έχει ξεκουραστεί λίγο από το πρόγραμμα του σχολείου, ξεκινώντας από μισή έως μία ώρα για τις μικρές τάξεις και μία με δύο για τις μεγαλύτερες.

·       Συμβουλεύουμε το παιδί να αρχίζει τη μελέτη από τα πιο απαιτητικά μαθήματα, που αποζητούν περισσότερη προσπάθεια και να αφήνει τα πιο εύκολα για το τέλος.

·       Προτείνουμε τη  σωστή χρήση των πηγών πληροφόρησης (εγκυκλοπαίδειες, διαδίκτυο, κ.α.) για διεύρυνση οριζόντων.

·       Επιβραβεύουμε κάθε προσπάθεια και βήμα του παιδιού ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή του και του υπενθυμίζουμε πως οτιδήποτε χρειαστεί θα είμαστε εκεί για να νιώθει ασφάλεια.

·       Όταν μας ζητηθεί παρέχουμε ενίσχυση, αλλά δεν επιλύουμε ολόκληρη την άσκηση, παρά επιδεικνύουμε τον τρόπο. Δεν πειράζει να υπάρχουν λάθη, γιατί τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από αυτά και ο εκπαιδευτικός πρέπει να έχει καθαρή εικόνα για το επίπεδο του παιδιού.

·       Υπενθυμίζουμε στο παιδί να μην βιάζεται και στο τέλος να ελέγχει πάντοτε τις κινήσεις του για την ανεύρεση τυχόν λαθών.

·       Παρέχουμε θετική επιβράβευση (σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα του παιδιού) στο τέλος κάθε φοράς που αναγνωρίζουμε την προσπάθεια που κατέβαλε (ακόμα και στα αρχικά στάδια).

·       Φροντίζουμε να ενισχύουμε με κάθε ευκαιρία τη σχέση του παιδιού με τα βιβλία, προσφέροντάς του εξωσχολικά βιβλία της αρεσκείας του.

Όλοι αυτοί οι τρόποι θα φανούν αποτελεσματικοί, εφόσον λειτουργήσουν σε ένα υποστηρικτικό πλαίσιο, όπου θα υπάρχει σταθερότητα και επικοινωνία, για να αισθανθεί το παιδί ασφάλεια και να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, το παιδί ανεξαρτητοποιείται, αναλαμβάνει ευθύνες, αντιλαμβάνεται τις υποχρεώσεις του, μαθαίνει να διαχειρίζεται το χώρο και το χρόνο του και πάνω από όλα ενισχύεται η αυτοεκτίμησή του, διότι νιώθει ώριμο και ικανό ανεξαρτήτου αποτελέσματος.

Βιβή Ζουμπελούλη

Ειδική Παιδαγωγός - συνεργάτης του ΝΗΜΑτος