Την Παρασκευή το απόγευμα το don’t panic στάθηκε με πολύ ενθουσιασμό και συγκίνηση στον 13ο σταθμό στην Κατερίνη. Στο φιλόξενο χώρο του βιβλιοπωλείου Νέστωρ συναντήθηκα με τον σεφ Κώστα Αϊβάζογλου, την Κατερίνα Χλωροκώστα και τον Όμηρο Ξενίδη. Ήταν όλοι τους τόσο γενναιόδωροι μαζί μου και με τα λόγια τους τίμησαν και ανέδειξαν το περιεχόμενο του βιβλίου.
Το χορό των ομιλιών άνοιξε ο Κώστας, ο σεφ του Απόλαυση / Apolafsi. Μίλησε όπως ανέφερε χιουμοριστικά ο ίδιος ως εξωκοινοβουλευτικός του θέματος, αλλά είπε σπουδαία πράγματα. Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι ο δυτικός τρόπος σκέψης έχει κι αυτός τα ελαττώματά του και ο πανικός είναι η ατομική έκφραση αυτών των ελαττωμάτων. Ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι τον πανικό, ανέφερε, έχει ένα πριν κι ένα μετά. Περιμετρικά της οδύνης του πανικού στο πριν υπάρχουν οι αιτίες που τον δημιουργούν και στο μετά το έναυσμα να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας. Ο πανικός μας καλεί να γίνουμε καλύτεροι παρατηρητές του εαυτού μας και να ταξιδέψουμε με προορισμό την αυτογνωσία. Γινόμαστε οι δορυφόροι του πυρήνα μας. Σε αυτό βοηθάει πάρα πολύ η τέχνη, ο καλός φίλος, αλλά κι ένας ειδικός, ο οποίος μας βοηθά να κερδίσουμε χρόνο σε αυτή την αναζήτηση.
Η Katerina Chlorokosta μίλησε περισσότερο με την καρδιά της όπως κάνει πάντα. Και έχει μια μεγάλη και ζεστή καρδιά που σκορπά απλόχερα την αγάπη της. Έχει βέβαια και τεράστια εμπειρία στην ψυχοθεραπεία οπότε διάβασε το βιβλίο τόσο μέσα από το προσωπικό της συναίσθημα, όσο και από την επιστημονική της οπτική. Με την Κατερίνα μας συνδέουν πολλά, μεταξύ αυτών το υλικό που είμαστε φτιαγμένοι ως ψυχοθεραπευτές. Την ιδιότητα που ανέφερε για μένα την έχει το ίδιο πληθωρικά κι εκείνη. Είμαστε όπως είπε «χωμάτινοι θεραπευτές», ένας θεραπευτής δηλαδή που είναι φτιαγμένος από ανθρώπινα υλικά. Που πονάει, που φοβάται, που ντρέπεται, που αγωνιά, που αγαπάει και δεν φοβάται να μεταφέρει αυτό το βίωμα, αυτό το συναίσθημα και να το αφήσει να φανεί.
Η Κατερίνα ανέδειξε τις συνδέσεις που κάνει το βιβλίο, τη γέφυρα που στήνει μεταξύ επιστημοσύνης και απλής γραφής και τα συναισθήματα που διακινεί μέσα από τις ιστορίες του. Μέσα από τις δικές της συνδέσεις περιέκλεισε συνοπτικά όλο το εύρος των σημασιών μιας κρίσης πανικού, ξεκινώντας από τη σημασία του κοινωνικο-πολιτισμικού πλαισίου. Οι κρίσεις πανικού, ανέφερε, είναι πραγματικά μια τραγωδία για όποιον τις βιώνει. Εμπεριέχουν ένα βίωμα πένθους και απώλειας. Αυτό γιατί όταν έχει κανείς μια διαταραχή άγχους αυτό που συμβαίνει είναι ότι χάνει το αίσθημα της ξεγνοιασιάς και της ελπίδας. Χάνει την αίσθηση της αφέλειας, τη συγκλονιστική αίσθηση της παντοδυναμίας που έχει ένας άνθρωπος ιδιαίτερα στη νεανική του ηλικία. Νιώθει τρωτός. Αυτό είναι μια τρομερή απώλεια, το να νιώθει κανείς τρωτός. Αλλοιώνεται η ταυτότητα του ανθρώπου μέσα από τις κρίσεις άγχους, αλλάζει, αποδομείται και μετά από σκληρή, προσωπική δουλειά και πολύ θεραπεία και επίγνωση, χτίζεται εκ νέου η νέα του ταυτότητα. Η αποδόμηση γίνεται μετατόπιση, αναπλαισίωση και βέβαια αναδόμηση του νέου εαυτού.
Σχεδόν ποιητικά η Κατερίνα μας είπε πως η κρίση θέλει κάτι να σου πει, η κρίση θέλει κάτι να γνωστοποιήσει. Η κρίση θέλει κάτι να σου μάθει. Η κρίση κάτι θέλει, η κρίση θέλει κάτι. Οι κρίσεις άγχους δεν είναι παρά το σύμπτωμα που παρότι έρχεται με πολύ πόνο, δεν έρχεται ποτέ χωρίς δώρα. Γίνονται η φωνή ενός βωβού ανθρώπου. Είναι η σιωπηλή επικοινωνία του με τον κόσμο, τη ζωή και με τους άλλους. Οι κρίσεις πανικού είναι επικοινωνία, είναι ο τρόπος που εφευρίσκει το αδιέξοδο μέσα μας να μας γνωστοποιήσει την ανάγκη του κι όχι απλά να την πει, αλλά να την ουρλιάξει. Γιατί ουρλιάζοντας μόνο θα ακουστεί.
Στάθηκε ιδιαιτέρως στη μεταφορά του βιβλίου «οι κρίσεις πανικού ως ο ταχυδρόμος του ψυχισμού». Ο ταχυδρόμος είναι ο αγγελιοφόρος, ο κήρυκας, όπως τους λέγανε στην αρχαία Ελλάδα. Οι κήρυκες ήταν ιερά και σπουδαία πρόσωπα, τόσο σπουδαία που η επίθεση εναντίον ενός τέτοιου προσώπου θεωρούνταν πράξη ανήθικη και ανίερη.
Οι κρίσεις πανικού λοιπόν χάνουν την τρομακτική τους όψη και γίνονται ο ταχυδρόμος, ο κήρυκας. Αυτός που θα φέρει την πληροφορία, γιατί χωρίς αυτή την πληροφορία, όσο σκληρή κι αν είναι, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι είναι αυτό που μας συμβαίνει, που θα ‘ρθει, είμαστε έρμαια των γεγονότων. Μέσα από την πληροφορία που θα ακούσουμε μπορούμε να δράσουμε, μπορούμε να αντιληφθούμε τι είναι αυτό που πρέπει να κάνουμε για να αλλάξουμε την κατάσταση στην οποία ζούμε.
Η Κατερίνα με τη ζεστασιά και την αγάπη της έγινε ο κήρυξ του βιβλίου, την ευχαριστώ από καρδιάς για την τιμή.
Στη συνέχεια ο Omiros Xeni (όνομα και πράγμα) μας μάγεψε με τις δικές του συνδέσεις. Η παρουσίαση του είχε τον τίτλο «μια κάθοδος στα βάθη του φόβου». Με αλληγορικό τρόπο μας εισήγαγε στον όρο μέσα από τον Θεό Πάνα, από τον οποίο εξάλλου παράγεται κι η έννοια του πανικού. Μας μετέφερε στην ορεινή Αρκαδία, τόπο γέννησης του Πάνα και μας διηγήθηκε την ιστορία του. Τόνισε ότι ο Πάνας είναι ένας Θεός πολύ πλούσιος, το λέει και η λέξη «παν», τα είχε όλα. Οι Ορφικοί φιλόσοφοι τον λάτρευαν ως Θεό του σύμπαντος κόσμου, εκ του παν που σημαίνει το Όλον, το σύμπαν. Οι Θεοί τον βάπτισαν «Πάνα» γιατί είναι η προσωποποίηση της γενετήσιας ενέργειας. Ο Πάνας λοιπόν είναι η δύναμη που μας συνδέει με το παν, μας συνδέει με το σύνολο. Ο πανικός έρχεται σαν ερωτική έκρηξη να συμπαρασύρει τον άνθρωπο στη δημιουργία.
Ο Όμηρος επιστράτευσε την ποίηση και τη φιλοσοφία προκειμένου να μιλήσει για τη δύναμη του πανικού. Ανέφερε παραδειγματικά πως τόσο για το Σικελιανό, όσο και τον Νίτσε ο πανικός είναι ο «δαίμων του μεσημεριού». Ο Νίτσε έλεγε πως ο πανικός δεν επιθυμεί τίποτα, δεν έχει καμιά έγνοια, η καρδιά του σταματά, μόνο το μάτι του ζει, είναι ένας νεκρός με άγρυπνο μάτι. Ο Σικελιανός εμπνέεται από τη χαλαρότητα που έχει ο Θεός Πάνας. Αυτή η ανάλαφρη ώρα του μεσημεριού είναι η ώρα που υψώνοντας τις λειτουργίες της ύπαρξης μας στην ακμή τους, καίγοντας κάθε περιττό, αλαφρώνουμε τη σάρκα μας και γινόμαστε αντάξιοι να κοινωνήσουμε άμεσα με το μυστήριο της ζωής και με τον εαυτό μας.
Επιστρέφοντας στην ορεινή Αρκαδία φανταστείτε τον εαυτό σας να περιδιαβαίνει στο δάσος και μαγεμένος από την ομορφιά του να συνειδητοποιεί πως έχει χαθεί. Φαντάζομαι πολλοί μπορεί να έχουν ζήσει κάτι παρόμοιο, είτε κυριολεκτικά, είτε φαντασιακά. Ανησυχούμε και φοβόμαστε το άγνωστο, ενώ ακούμε παράξενους αλλά γνωστούς θορύβους, όπως να σπάει ένα κλαδί. Σταδιακά τρομάζουμε όλο και περισσότερο, είναι κάτι σαν θρίλερ αυτό που ζούμε εκείνη τη στιγμή. Φωνάζουμε δυνατά και αρχίζει η ανησυχία να γίνεται άγχος και το άγχος να γίνεται φόβος. Οι φωνές μας δυναμώνουν και ξαφνικά εντελώς απροειδοποίητα εμφανίζεται μια τέτοια μορφή, μια τρομακτική μορφή. Τον αναγνωρίζουμε τον πανικό, όπως αναγνωρίζουμε και τη μορφή του Θεού Πάνα. Μάλλον του χαλάσαμε το μεσημεριανό του ύπνο ή την μεσημεριανή του ανάπαυλα. Και μας κυριεύει ο πανικός. Γινόμαστε (με μια ωραία λέξη που έχουμε) πανικόβλητοι. Ποιος είναι ο πανικόβλητος, αυτός που δέχεται τον πανικό επάνω του. Είναι δηλαδή αυτός που καταλαμβάνεται από την κατάσταση του πανικού. Γινόμαστε εντελώς ξαφνικά ανασφαλείς και μετέωροι. Άλλος ιδρώνει, άλλος ζαλίζεται, αυτά είναι τα συμπτώματα του πανικού. Όσοι έχετε περάσει κρίσεις πανικού ξέρετε ότι η αίσθηση είναι πως ανεβάζουμε πίεση, αναπνέουμε με δυσκολία, ανακατεύεται το στομάχι μας, η καρδιά μας χτυπάει έντονα, βιώνουμε έναν απόλυτο τρόμο και πιστεύουμε ότι θα πεθάνουμε. Να όμως που δεν πεθαίνουμε. Είναι η αίσθηση του θανάτου μόνο, μια στιγμή που ενώ είμαστε ζωντανοί βιώνουμε μια στιγμή θανάτου. Αυτή η κρίση πανικού μας βγάζει από την κανονική μας, τη συνηθισμένη μας σωματική και ψυχική κατάσταση και μας αναγκάζει να γνωρίσουμε έναν άλλο εαυτό, μια άλλη πλευρά του εαυτού μας, την οποία αγνοούσαμε. Δηλαδή η κρίση πανικού θα φέρει δώρα, τα οποία σταδιακά κάποιος τα συνειδητοποιεί και τα αποδέχεται ως δώρα.
Αναφορικά με τις αιτίες των κρίσεων πανικού μια πρώτη σκέψη του Όμηρου είναι πως η κρίση πανικού είναι ένα οριακό γεγονός. Τι σημαίνει αυτό, ότι ο άνθρωπος το τερμάτισε, δηλαδή έφτασε σε ένα όριο, σε ένα άκρο. Οι εμπειρίες που είναι οριακές είναι πάρα πολύ σημαντικές γιατί μας μαθαίνουν διάφορα. Η κρίση πανικού προσφέρει το εξής δώρο, ότι ξεπερνάμε, υπερβαίνουμε τον εαυτό μας και υπερβαίνουμε το φόβο μας. Το βιβλίο είναι γεμάτο από ιστορίες ανθρώπων που ο Γιώργος βοηθάει να κάνουν αυτή την υπέρβαση και να προχωρήσουνε στο «μετά» την κρίση πανικού.
Στο τέλος μου έκανε δώρο ένα ταιριαστό απόσπασμα από το έργο του Επίκουρου. «Αν μπορείς και θέλεις να βοηθήσεις όσους περισσότερους ανθρώπους γίνεται πρέπει η θεραπεία που τους προτείνεις να είναι απλή για να την καταλάβουν, εύκολη για να την εφαρμόσουν ασφαλώς αποτελεσματική. Πρώτα πρώτα σαν γιατρός των ψυχών οφείλεις να διαβεβαιώσεις ότι η θεραπεία είναι εφικτή, ότι δεν απαιτείται ιδιαίτερη προσπάθεια ή ειδικές γνώσεις, τεχνικές ή τελετουργίες. Το αγαθό είναι ευπόριστο και το κακό ευκαρτέριτο, αντέχετε δηλαδή, αλλά οφείλεις και να αποδείξεις στους ασθενείς σου ότι η θεραπεία έχει δοκιμαστεί με επιτυχία φέρνοντας το δικό σου παράδειγμα και των συν-φιλοσόφων σου».
Η παρουσίαση έκλεισε με τις δικές μου αναφορές στις οποίες θα αναφερθώ σε επόμενη ανάρτηση.
Θερμές ευχαριστίες στους ανθρώπους του βιβλιοπωλείου Βιβλιοπωλείο Νέστωρ- Nestor bookstoreωρ, τη Δέσποινα και τους γονείς της, για την πολύ ζεστή φιλοξενία τους. Χωρίς τις δικές τους ενέργειες δεν θα μπορούσε να γίνει η όμορφη αυτή συνάντηση. Είναι πολύ σημαντικό σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, σε καιρούς αποξένωσης, να υπάρχουν άνθρωποι που αντιστέκονται και υποστηρίζουν την καλλιέργεια του πνεύματος στην πράξη.
Θερμές ευχαριστίες και στη μόνιμη ακροάτρια, διοργανώτρια και εμψυχώτρια των εκδηλώσεων, την σύντροφό μου Κωνσταντια
.jpeg)
