Έγκλημα και κοινωνία

Η ελληνική κοινωνία παρουσιάζει σχισματικές διαστάσεις και δημιουργεί κενά στο συλλογικό δεσμό μέσα στα οποία εκφύουν διάφορα παρασιτικά φαινόμενα. Το ηθικό μας πλαίσιο έχει ρωγμές, έχει σχετικοποιηθεί και αναπτύσσεται με αντικρουόμενα στοιχεία. Το καλό και το κακό έχουν τόσες πολλές αναγνώσεις που έχει εξατμισθεί εντελώς η ουσία τους. Το ίδιο σχετικοποιημένη παρουσιάζεται και η διαδικασία της κοινωνικοποίησης, δηλαδή οι διεργασίες μεγαλώματος των παιδιών κι άρα η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.

Προκειμένου να συνειδητοποιήσουμε το βαθμό του κινδύνου που δημιουργούν οι ρωγμές στον κοινωνικό ιστό ας αναλογιστούμε τι είδους εγκλήματα συμβαίνουν στη χώρα μας. Διότι μεταξύ άλλων ένα ενδεικτικό στοιχείο για την κατανόηση της κουλτούρας κάθε κοινωνίας είναι και το «έγκλημα». Το κάθε έγκλημα, εκτός από τις προσωπικές συνιστώσες, φανερώνει τη γενικότερη κουλτούρα μιας κοινωνίας και αναδεικνύει τα προβλήματα κάθε εποχής. Στο χαρακτήρα κάθε εγκλήματος -και κατά συνέπεια του εγκληματία- καταγράφονται οι πολιτικές και ιδεολογικές συνιστώσες μιας κοινωνίας. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η κοινωνική, ηθική και νομική αντιμετώπιση του εγκλήματος, δηλαδή η μορφή της τιμωρίας του, η οποία  κινείται παράλληλα στο ποινικό και στο κοινωνικό-ψυχικό πεδίο.

Τα κίνητρα της εγκληματικής πράξης, οι οριακές καταστάσεις που το συνοδεύουν, καθώς και οι ψυχικές και κοινωνικές διεργασίες που συντελούνται ως τη διάπραξή του, εκβάλουν στις παρυφές του κοινωνικού πλαισίου κι αναδεικνύουν τις πυρηνικές διαστάσεις της κοινωνίας. Ένα από τα μείζονα ζητήματα που αναδεικνύουν τα εγκλήματα που συμβαίνουν στη σύγχρονη Ελλάδα είναι η ΦΤΩΧΕΙΑ. Εξάλλου τα περισσότερα είναι από «φτωχούς» ενάντια σε «φτωχούς». Να σημειώσω πως η έννοια της φτώχειας εμπεριέχει καταρχάς το απόλυτο μέγεθος της ταξικής θέσης και τάξης κι από κει και πέρα επιμερίζεται σε όλες τις ιδεολογικές, πνευματικές, ηθικές και ψυχικές της διαβαθμίσεις.

Στην κοινωνία μας εξελίσσεται αθόρυβα ένας «εμφύλιος φτωχών», όπως αποτυπώθηκε ανάλγητα στο έγκλημα του Πειραιά. Φτωχοί εναντίον φτωχών με τα νήματα του πολέμου να τα κινεί η άρχουσα τάξη. Και οι φτωχοί …φτωχαίνουν όλο και περισσότερο, οικονομικά, πνευματικά, ηθικά, ψυχικά.

Η βαρβαρότητα αυτού του κοινωνικού εμφυλίου έχει πολλές παραφυάδες, αναπτύσσεται σε ολόκληρο το κοινωνικό σώμα και …σε δόσεις μας σοκάρει σχεδόν καθημερινά. Παράλληλα με τη βαρβαρότητα στις σχέσεις αναπτύσσεται ένα άλλο υβριδικό, αλλά όχι καινούργιο, εργαλείο που λειτουργεί ως μοχλός χειραγώγησης, ο εκφασισμός ορισμένων πολιτών κι ο εκφασισμός της συμπεριφοράς σε πολλούς άλλους.

Και επιπλέον εντείνεται όλο και περισσότερο η ατομικότητα και η κοινωνική μοναξιά, που οδηγούν αμφότερες σε καταστάσεις ματαίωσης κι απόγνωσης. Ο καθένας μόνος του νιώθει αδύναμος να αντιδράσει και να δράσει διαφορετικά.

Φτωχοί όλης της χώρας ενωθείτε… η κοινωνία μάς χρειάζεται όλους. Ας μεταμορφώσουμε τις ρωγμές του κοινωνικού σώματος σε δίοδο για να περάσει μέσα το φως της ανθρωπιάς μας.

Μια από τις πρώτες ρωγμές στο κοινωνικό σώμα που χρειάζεται να διορθώσουμε είναι το λεγόμενο πελατειακό κράτος, ένα διαπλεκόμενο σύστημα που διασυνδέει με στρεβλώσεις τον πολίτη με το πολιτειακό σύστημα. Μια διαχρονική μάστιγα που από τη μια μας καθιστά συμμέτοχους κι από την άλλη βεβαίως συντηρεί και αναπαράγει τις υφιστάμενες κοινωνικές δομές και κρατά τη χώρα στην υπανάπτυξη. Το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα είναι η επόμενη μάστιγα, ένα σύστημα που το λυμαίνονται οι μεγαλο-εργολάβοι, οι εφοπλιστές, μια αστική τάξη που ενδιαφέρεται μόνο για την …περιφέρειά της κι ουδόλως λειτουργεί πατριωτικά. Ένα πολιτικό σύστημα που λειτουργεί ως αξιωματούχος της αστικής τάξης και βάζει το δάχτυλο στο μέλι με κάθε ευκαιρία. Κατά συνέπεια μια άλλη μάστιγα είναι ένα αδύναμο, ισχνό κράτος, ένα κράτος που δεν αναπτύσσεται, δεν λειτουργεί υπέρ των πολιτών, υπέρ της κοινωνικής ευημερίας. Ένα κράτος, έρμαιο κάθε κυβέρνησης, που αδυνατεί να συγκροτηθεί σε σώμα και να λειτουργεί αποτελεσματικά ανεξαρτήτως κυβερνητικών προθέσεων. Έχω κουραστεί ας πούμε να βλέπω υπουργούς, περιφερειάρχες και δημάρχους, να «συντονίζουν» επιχειρήσεις και να σεργιανούν πάνω από αποκαΐδια και πλημμυρισμένα τοπία για να μην τους χαρακτηρίσουμε ως αδιάφορους. Αυτό που χρειαζόμαστε κάθε φορά είναι το ΚΡΑΤΟΣ κι όχι τους πολιτικούς, τη λειτουργία των δομών και των θεσμών κι όχι των πολιτικών εκπροσώπων. Η δική τους δουλειά εξάλλου δεν είναι πάντα στο μέτωπο, αλλά κυρίως πίσω στον οραματισμό, στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των πολιτικών που θα κληθούν να εφαρμόσουν οι λειτουργοί του κράτους κι ολόκληρη η κοινωνία… Εξάλλου οι Έλληνες στο πεδίο της «μάχης» ανταποκρινόμαστε με μια αξιοσημείωτη παλικαριά, με σθένος κι αυτοθυσία, με φιλότιμο κι ενσυναίσθηση, όπως συμβαίνει όλο αυτό το διάστημα με όσους συμμετέχουν στις πυροσβέσεις, στις επιχειρήσεις απεγκλωβισμού, αλλά και στις κάθε λογής καθημερινές πράξεις υπευθυνότητας κι αλληλεγγύης.

Το φιλότιμο όμως και η υπερπροσπάθεια δεν επαρκούν κι όλες οι παραπάνω ρωγμές μας καθιστούν ανίκανους να οραματιστούμε μια καλύτερη κοινωνία, μια κοινωνία που θα οικοδομήσει όλες τις υποδομές που χρειάζεται για να αναπτυχθεί, σε υλικό, κοινωνικό, πνευματικό και ψυχικό επίπεδο.

Σαφώς οι παραπάνω σκέψεις δεν έχουν καταγγελτικό ύφος και δεν αφορίζουν συλλήβδην το κοινωνικό σώμα. Απευθύνομαι ωστόσο στις υγιείς δυνάμεις του τόπου, σε όσους έχουν τη δύναμη να συμπορευτούμε σε ένα διαρκή αγώνα αυτός ο τόπος να θέσει τις βάσεις για να γίνει καλύτερος, να προκόψει και να προοδεύσει με γνώμονα την δικαιοσύνη, την ισονομία, την αλληλεγγύη, τον Άνθρωπο. Να σταματήσουμε τον εμφύλιο στις τάξεις των «φτωχών» και να δούμε τα πραγματικά μας προβλήματα κατάματα. Και κυρίως να συνειδητοποιήσουμε πως μόνο ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ μπορούμε να τα καταφέρουμε… ειδάλλως ο επόμενος Αντώνης θα είναι κάποιος από μας.